ตองอู
| ตองอู တောင်ငူ | |
|---|---|
 
ตองอู
สถานที่ตั้งในพม่า
| |
| พิกัดภูมิศาสตร์: 18°56′N 96°26′E | |
| ประเทศ | พม่า |
| เขต | หงสาวดี |
| ประชากร (2010) | |
| • ทั้งหมด | 121,000 (est.) |
| • ชาติพันธุ์ | พม่า, กะเหรี่ยง |
| • ศาสนา | พุทธ, คริสต์ |
| เขตเวลา | MST (UTC+6:30) |
ตองอู หรือ ตองงู (พม่า: တောင်ငူ; ออกเสียง: [tàʊɴŋù]; เตาง์งู; คำแปล: เมืองในขุนเขา) เป็นเมืองในเขตหงสาวดีประเทศพม่า อยู่ห่างจากย่างกุ้งไปทางเหนือ 220 กิโลเมตร ตั้งบนฝั่งแม่น้ำสะโตง เป็นเมืองหลวงของราชอาณาจักรอิสระตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 14–16 ในสงครามโลกครั้งที่สอง ญี่ปุ่นเข้ายึดครองระหว่างปี ค.ศ. 1942–1945
ในประวัติศาสตร์ ตองอู ถือเป็นเมืองที่เป็นจุดเริ่มต้นของประวัติศาสตร์พม่าในอาณาจักรที่ 2 คือ อาณาจักรตองอู ด้วยเป็นเมืองแรกที่พระเจ้าเมงจีโย ปฐมกษัตริย์ของราชวงศ์ตองอูได้สถาปนาขึ้นเป็นเมืองหลวงเมื่อวันที่ 16 ตุลาคม ตรงกับคืนเดือนเพ็ญค.ศ. 1510 (ข้อมูลอย่างเป็นทางการบันทึกไว้ว่าตรงกับวันที่ 21 พฤศจิกายน) ก่อนที่ในรัชกาลถัดมา คือ พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ ซึ่งเป็นราชบุตร และพระเจ้าบุเรงนอง จะได้ขยายอาณาจักรลงใต้สู่หงสาวดี อันเคยเป็นเมืองหลวงเก่าของชาวมอญมาก่อน
ในปี ค.ศ. 2010 ทางรัฐบาลทหารพม่าได้ทำการเฉลิมฉลองการครบรอบ 500 ปี การสถาปนาเมืองตองอูอย่างเป็นทางการ[1]
***********************************************
02.ราชวงศ์ตองอู
ราชวงศ์ตองอู
| ราชวงศ์ตองอู | ||||||||||||||||||||||||||||
| တောင်ငူခေတ် | ||||||||||||||||||||||||||||
| จักรวรรดิ | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
.png)
แผนที่จักรวรรดิตองอูช่วงรุ่งเรืองสูงสุด (1580)
| ||||||||||||||||||||||||||||
| เมืองหลวง | ตองอู (1510–39) หงสาวดี (1539–99) อังวะ (1599–1613) หงสาวดี (1613–35) อังวะ (1635–1752) | |||||||||||||||||||||||||||
| ภาษา | ทางการ ภาษาพม่า | |||||||||||||||||||||||||||
| ศาสนา | ทางการ พุทธศาสนาเถรวาท | |||||||||||||||||||||||||||
| รัฐบาล | ราชาธิปไตย | |||||||||||||||||||||||||||
| พระมหากษัตริย์ | ||||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1530–50 | พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ | ||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1550–81 | พระเจ้าบุเรงนอง | ||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1605–28 | พระเจ้าอโนเพตลุน | ||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1629–48 | พระเจ้าทาลุน | ||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1733–52 | พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี | ||||||||||||||||||||||||||
| สภานิติบัญญัติ | รัฐสภาแห่งสหภาพ | |||||||||||||||||||||||||||
| ประวัติศาสตร์ | ||||||||||||||||||||||||||||
| - | ก่อตั้งราชวงศ์ | ค.ศ. 1485 | ||||||||||||||||||||||||||
| - | เอกราชจากอังวะ | 16 ตุลาคม ค.ศ. 1510 | ||||||||||||||||||||||||||
| - | เริ่มจักรวรรดิตองอู | ค.ศ. 1510 – ค.ศ. 1599 | ||||||||||||||||||||||||||
| - | ฟื้นฟูจักรวรรดิตองอู | ค.ศ. 1599 – ค.ศ. 1752 | ||||||||||||||||||||||||||
| - | ราชวงศ์ล่มสลาย | 23 มีนาคม ค.ศ. 1752 | ||||||||||||||||||||||||||
| พื้นที่ | ||||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1580 | 1,550,000 ตร.กม. (598,458 ตารางไมล์) | ||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1650 | 750,000 ตร.กม. (289,577 ตารางไมล์) | ||||||||||||||||||||||||||
| ประชากร | ||||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1580 ประมาณการ | 6,000,000 | ||||||||||||||||||||||||||
| ความหนาแน่น | 3.9 คน/ตร.กม. (10 คน/ตารางไมล์) | |||||||||||||||||||||||||||
| - | ค.ศ. 1650 ประมาณการ | 3,000,000 | ||||||||||||||||||||||||||
| ความหนาแน่น | 4 คน/ตร.กม. (10.4 คน/ตารางไมล์) | |||||||||||||||||||||||||||
| สกุลเงิน | จัต | |||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | ||||||||||||||||||||||||||||
| บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ ชุดบทความประวัติศาสตร์พม่า |
|---|
_peacock.svg) |
| ประวัติศาสตร์พม่ายุคต้น |
| นครรัฐปยู (ประมาณ พ.ศ. 443 – ประมาณ พ.ศ. 1383) |
| อาณาจักรมอญ (พศว. 14 – 16, พศว. 18 – 21, พศว. 23) |
| อาณาจักรพุกาม (พ.ศ. 1392 – 1830, อาณาจักรยุคที่ 1) |
| อาณาจักรอังวะ (พ.ศ. 1907 – 2098) |
| อาณาจักรมเยาะอู (พ.ศ. 1977 – 2327) |
| ราชวงศ์ตองอู (พ.ศ. 2029 – 2295, อาณาจักรยุคที่ 2) |
| ราชวงศ์คองบอง (พ.ศ. 2295 – 2428, อาณาจักรยุคที่ 3) |
| สงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ. 2367 – 2369) |
| สงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่สอง ( พ.ศ. 2395) |
| สงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่สาม (พ.ศ. 2428) |
| พม่าของอังกฤษ (พ.ศ. 2367 – พ.ศ. 2485, พ.ศ. 2485 – 2491) |
| อาระกันของอังกฤษ (พ.ศ. 2367 – 2395) |
| ตะนาวศรีของอังกฤษ (พ.ศ. 2367 – 2395) |
| พม่าตอนล่างของอังกฤษ (พ.ศ. 2395 – 2429) |
| พม่าตอนบนของอังกฤษ (พ.ศ. 2428 – 2429) |
| การยึดครองพม่าของญี่ปุ่น (พ.ศ. 2485 – 2488) |
| ขบวนการชาตินิยมในพม่า (หลัง พ.ศ. 2429) |
| บามอว์ |
| ออง ซาน |
| ยุคประชาธิปไตย (พ.ศ. 2491 - 2505) |
| อู นุ และอู ถั่น |
| รัฐบาลทหารครั้งที่ 1 (พ.ศ. 2505 – 2532) |
| เน วิน |
| การก่อการปฎิวัติ 8888 (พ.ศ. 2531) |
| ออง ซาน ซูจี |
| รัฐบาลทหารครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2532 – 2554) |
| การปฏิวัติผ้ากาสาวพัสตร์ (พ.ศ. 2550) |
| พายุหมุนนาร์กิส (พ.ศ. 2551) |
| ความขัดแย้งภายในพม่า |
| เหตุจลาจลในรัฐยะไข่ พ.ศ. 2555 |
| [แก้ไขแม่แบบนี้] |
ราชวงศ์ตองอู (อังกฤษ: Toungoo Dynasty; พม่า: တောင်ငူခေတ်, [tàuɴŋù kʰɪʔ]) ราชวงศ์ที่ 2 ในประวัติศาสตร์พม่า ภายหลังจากราชวงศ์พุกาม ราชวงศ์แรกล่มสลายลงจากการรุกรานของชาวมองโกลโดยกุบไลข่าน
พระเจ้าเมงจีโย ได้รวบรวมชาวพม่าที่หลงเหลืออยู่อย่างกระจัดกระจาย โดยสถาปนาเมืองตองอูขึ้นเป็นราชธานี เพราะเป็นเมืองที่อยู่ในขุนเขาซึ่งเป็นปราการที่เข้มแข็ง ตองอูเข้มแข็งขึ้นมารัชสมัยของ พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ พระโอรสของพระองค์ที่ขึ้นครองราชย์ต่อมา โดยได้แผ่อาณาเขตของอาณาจักรขยายไปรอบด้าน เช่น แปร, พะสิม อังวะ, ยะไข่ และที่สำคัญที่สุดคือ หงสาวดี อันเป็นอาณาจักรเดิมของมอญ ซึ่งเป็นศัตรูที่สำคัญของพม่า
ยุคสมัยของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ได้ครอบคลุมอาณาจักรพม่าทั้งตอนบนและตอนล่างลุ่มน้ำอิระวดี อีกทั้งได้บุคลากรที่สำคัญ เช่น มหาอุปราชาบุเรงนอง, เมงเยสีหตู ร่วมกันสร้างอาณาจักรให้ยิ่งใหญ่ เข้มแข็ง และได้ย้ายเมืองหลวงจากตองอูมายังหงสาวดี
ภายหลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ เมืองต่าง ๆ ที่เคยขึ้นต่ออาณาจักร ก็แข็งเมืองไม่ยอมขึ้นตรงต่อไป มีกบฏเกิดขึ้นมากมาย มหาอุปราชาบุเรงนองต้องใช้เวลาปราบปรามอยู่ราวอีก 2-3 ปี จึงจะได้ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์
ในรัชสมัยของพระเจ้าบุเรงนอง ได้แผ่อาณาเขตของอาณาจักรตองอู ให้กว้างขวางยิ่งขึ้นโดยครอบคลุมตั้งแต่ลุ่มน้ำอิระวดี ลุ่มน้ำเจ้าพระยา ไปจรดถึงลุ่มน้ำโขงในลาว มีเมืองเป็นประเทศราชต่าง ๆ มากมาย เช่น เชียงใหม่, ฉาน, อยุธยา, ล้านช้าง, กัมพุช เป็นต้น จนได้การขนานพระนามว่าเป็น "พระเจ้าชนะสิบทิศ"
แต่ภายหลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าบุเรงนอง ศูนย์กลางอำนาจของอาณาจักรถูกสั่นคลอน เนื่องจากการปกครองอย่างแข็งกร้าว ไร้ไมตรีของพระเจ้านันทบุเรง พระราชโอรสของพระองค์ เมืองที่เคยขึ้นเป็นประเทศราชต่าง ๆ ต่างแข็งเมืองและได้ประกาศอิสรภาพ ทำสงครามรบพุ่งกันตลอดมา เช่น แปร, อังวะ, อยุธยา เป็นต้น ในที่สุดเมืองทั้งหลายเหล่านี้ก็แตกแยกกระจัดกระจายออกไป
และภายหลังการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้านันทบุเรง ราชวงศ์ตองอูก็ยังได้สืบราชสมบัติต่อมา แต่ไม่มีกษัตริย์พระองค์ใดที่เข้มแข็งพอที่จะก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำกอบกู้อาณาจักรขึ้นมา แม้นจะมีความพยายามจากพระเจ้าอโนเพตลุน ราชนัดดาของพระเจ้าบุเรงนอง ซึ่งเรียกกันว่า "ยุคนยองยาน" (Nyaungyan Dynasty) แต่ก็สำเร็จเพียงชั่วระยะเวลาสั้น ๆ หลังจากยุคนี้แล้ว มอญสามารถตั้งตัวได้และขึ้นมาเป็นใหญ่แทน ก่อนที่ทางพม่าจะสถาปนาศูนย์กลางอำนาจขึ้นมาอีกครั้งในสมัยพระเจ้าอลองพญา
ในทางวิชาการ นักประวัติศาสตร์ได้แบ่งราชวงศ์ตองอูไว้เป็น 2 ยุค คือ ราชวงศ์ตองอูตอนต้น กินระยะเวลาตั้งแต่ พ.ศ. 2029 - พ.ศ. 2142 คือตั้งแต่รัชสมัยพระเจ้าเมงจีโยจนถึงพระเจ้านันทบุเรง และราชวงศ์ตองอูตอนปลายหรือยุคหลัง ตั้งแต่ พ.ศ. 2140 - พ.ศ. 2295 ตั้งแต่รัชสมัยพระเจ้านยองยานจนถึงการสถาปนาอำนาจขึ้นมาของพระเจ้าอลองพญา
ลำดับกษัตริย์ในราชวงศ์ตองอู[1][แก้]
| ลำดับที่ | พระฉายาลักษณ์ | พระนาม | ระยะเวลาในราชสมบัติ |
|---|---|---|---|
| 1 |  | พระเจ้าเมงจีโย | พ.ศ. 2029 - 2074 |
| 2 |  | พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ | พ.ศ. 2074 - 2094 |
| 3 |  | พระเจ้าบุเรงนอง | พ.ศ. 2094 - 2124 |
| 4 | | พระเจ้านันทบุเรง | พ.ศ. 2124 - 2142 |
| 5 | | พระเจ้านยองยาน | พ.ศ. 2142 - 2148 |
| 6 | | พระเจ้าอโนเพตลุน | พ.ศ. 2148 - 2171 |
| 7 | | พระเจ้ามินแยไดกปา | พ.ศ. 2171 - 2172 |
| 8 | | พระเจ้าทาลุน | พ.ศ. 2172 - 2191 |
| 9 | | พระเจ้าพินดาเล | พ.ศ. 2191 - 2204 |
| 10 | | พระเจ้าปเย | พ.ศ. 2204 - 2215 |
| 11 | | พระเจ้านราวาระ | พ.ศ. 2215 - 2216 |
| 12 | | พระเจ้ามังกะยอดิน | พ.ศ. 2216 - 2241 |
| 13 | | พระเจ้าสเน่ห์มิน | พ.ศ. 2241 - 2257 |
| 14 | | พระเจ้าทนินกันเว | พ.ศ. 2257 - 2276 |
| 15 | | พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี | พ.ศ. 2276 - 2295 |
อ้างอิง[แก้]
- Victor B. Lieberman, "Burmese Administrative Cycles: Anarchy and Conquest, c. 1580–1760", Princeton University Press, 1984.
**********************************************
03.
04.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น